Vergadering …. en geweld tegen vrouwen

Iedere eerste dinsdag van de maand hebben we vergadering. Nou ja vergadering ik weet niet of ik het in Nederland een vergadering zou noemen, misschien zou ik het eerder een maandelijkse bijeenkomst waarbinnen plaats is voor discussie en reflectie en waar maar zelden praktische punten worden besproken noemen. Afijn, de laatste maanden hebben we er de gewoonte van gemaakt om tijdens deze ‘vergaderingen’ te kijken welke gebeurtenissen (van de afgelopen maand) van belang zijn, voor ons als persoon en voor de organisatie waarbinnen we werken en het werk dat we doen.

Tijdens de vergadering van deze week, realiseer ik me ineens hoe bevoorrecht ik wel niet ben dat ik een tijdje mag meekijken bij de organisatie waarvoor ik werk. Ik denk dat ik dit soort vergaderingen in Nederland nooit zal meemaken en besef tegelijk hoe goed en ook interessant dit eigenlijk is. In het begin heb ik me meer dan eens  afgevraagd wat het nut is van dergelijke vergaderingen, waarin helemaal niks word vastgelegd en eigenlijk alleen maar alle kanten op wordt gekletst,  maar nu begin ik het langzaam in te zien en te waarderen.

De onderwerpen die op de ‘agenda’ staan liegen er niet om: ‘geweld tegen vrouwen’, vorige week is er in het Parque Nacional, midden in de stad, een vrouw verkracht, mishandeld en uiteindelijk aan haar verwondingen overleden. ‘grond en alternatieven’, de huidige regering heeft bij aantreden beloofd om zoveel hectaren grond terug te geven, na twee jaar liggen de gestelde doeleinden nog ver achter en dus zullen we moeten gaan zoeken naar alternatieven. En het laatste thema gaat over ‘religie’ in de zin van wat er op dit moment allemaal in het Vaticaan gebeurt (een van de online kranten heeft zelfs al een tabblad ‘Vatileaks’ J ).

Het eerste onderwerp is verreweg het belangrijkste en wordt het meest uitgebreid besproken, tegelijk is het ook een moeilijk, gevoelig en emotioneel onderwerp. Vorige week is er een vrouw verkracht en mishandeld in het Parque Nacional achtergelaten. Ze is gevonden, maar voordat ze naar een ziekenhuis is gebracht waren er al zoveel uren verstreken, want ja de vrouw was niet verzekerd. Eenmaal in het ziekenhuis moest ze ook nog een hele tijd wachten en uiteindelijk is ze aan haar verwondingen overleden. De kranten, de radio en het nieuws waren en vol van en afgelopen zondag was er een demonstratie ter herdenking die tegelijk in het teken stond  van het geweld tegen vrouwen in z’n algemeenheid, dat in dit land maar eigenlijk overal ter wereld zo enorm ‘normaal’ is.

Het geweld tegen vrouwen is niet alleen in het dagelijkse leven heel normaal, maar ook binnen het voortdurende conflict. Wat betreft aandacht en zichtbaarheid is het altijd, en nog steeds, een ‘ondergeschoven kindje’ geweest. Aangifte wordt er amper gedaan en men weet nog maar amper hoe dit soort misdrijven te procederen. En dan ook nog de ‘publieke opinie’ die hier, maar ook in Nederland, toch neigt naar de ‘schuld’ bij de vrouw zelf te leggen, in de trant van ‘ze vroeg erom’, ‘het was een ‘crime passionnelle’, ‘tja als je zo laat over straat loopt’ etc. etc.

Tijdens de vergadering staan we even stil bij wat voor een gevoel dit nou eigenlijk bij ons opwekt en wat dit met ons doet. Een moment om te bedenken waarom we toch met z’n allen in zo’n macho cultuur leven en we als vrouwen, zelfs als vrouwen, wel eens (of vaak) zeggen, ‘ja maar als ze zich zo kleedt, dan vraagt ze er zelf om…..’. Waar komt die eeuwenoude cultuur vandaan dat vrouwen minder zijn en dat (seksuele) misdaden tegen vrouwen dus een soort van automatisch ‘minder erg zijn’? Maar belangrijker, hoe dit te doorbreken? En de rechten van de vrouw en het feit dat seksueel misbruik NIET normaal is, ook niet tijdens een conflict of wat dan ook, op de kaart krijgen.

Dan komt er een collega binnenlopen, er zijn op dit moment, as we speak, bombardementen nog geen vijf kilometer van Camelias, één van de gemeenschappen waar we mee werken. Waarschijnlijk de Farc, in gevecht met, ja nou het leger of wellicht para’s, wie zal het zeggen, daar zal later nog wel duidelijkheid over komen, of niet natuurlijk.

We gaan verder en er komen nog een aantal verhalen, of beter gezegd, zaken, naar boven waar wij als organisatie mee werken. Zo is daar het verhaal van Juana. Twaalf jaar geleden werd haar dorp/gemeenschap door paramilitairen verdreven. Juana een vrouw met geestelijke beperkingen werd verkracht en vermoord. Aanvankelijk werd er over haar gepraat als de ‘gekke’ die door para’s werd verkracht en vermoord. Maar door aandacht, zorg en bewustwording vanuit JyP is Juana het symbool geworden van verzet, want nee, je verkracht en vermoord niet zomaar een vrouw, ook al is ze ‘gek’.

En dan het verhaal van Floralba een inheemse vrouw, ook met een mentale achterstand, vorige week verkracht door een militair, een militair die daar juist is gestationeerd om de bevolking te beschermen….

En tot slot nog het verhaal van Fanny, haar vader is net zoals Manuel Ruiz (in maart samen met zijn jongste zoon verdwenen en vermoord) betrokken bij het proces van landteruggave. Fanny werd twee weken geleden door para’s vermoord en alsof dat nog niet genoeg is, werd als reden genoemd, het ‘feit’ dat ze een hoer zou zijn…… tja een erg goede reden….

Mijn collega’s maken zich zorgen om deze tendens van geweld tegen vrouwen. En terecht, want de meeste gevallen en zaken blijven ongestraft. En hoe verander je dan de mentaliteit van zowel mannen als vrouwen dat dit NIET normaal is. Of is deze mentaliteit wel langzaam aan het veranderen? Ik denk en hoop van wel. Tijdens de demonstratie van zondag voelden vrouwen zich massaal geroepen om meet te lopen en hun steun te betuigen. En steeds meer vrouwen, hetzij individueel of collectief, besluiten de ‘muur van het zwijgen af te breken’ en te praten, te praten over wat hen is overkomen en zo het taboe en de vergetelheid te doorbreken.