In memoriam

Vier weken geleden verdwenen Manuel en zijn jongste zoon Samir. Vijf dagen later werden zij beiden dood teruggevonden, vermoord door (de zogeheten gedemobiliseerde) paramilitairen.
Waarom? Omdat Manuel zich inzette en sterk maakte voor de teruggave van de grond van zijn familie en de rest van zijn gemeenschap.

Vandaag, vier weken later herdenken we zijn moed, zijn strijd en zijn leven. Want dat laatste was de prijs die hij heeft moeten betalen voor het feit dat hij opkwam voor zijn rechten. Ons werk bij JyP staat in het teken van de kleine dingen, de kleine successen, maar juist dan doen dit soort dingen, zo dichtbij, extra veel pijn.

We zitten bijeen in het vergaderzaaltje, samen met Doña Trinidad de weduwe van Manuel, de moeder van Samir. En James hun zoon, de oudere broer van Samir. Ik zie een knappe sterke jongeman naast zijn moeder die er vermoeid en gebroken uitziet. En begint Doña Trinidad te vertellen. Manuel was een harde werker, een man met verantwoordelijkheid voor zijn gezin en zijn familie. Hij vocht voor de rechten van zijn grond en nu is hij daarom zijn leven kwijt. Ze breekt in tranen uit en James neemt het woord van zijn moeder over.

Ik kijk in het gezicht van deze vrouw en voor het eerst in mijn leven zie ik zoveel verdriet, pijn en onmacht. Want hoe dapper haar man ook was, nu is hij er niet meer en dat zal nooit meer veranderen…

Samir, van vijftien, was de jongste van hun zeven kinderen. Samen met zijn broer van zeventien was hij de enige van de familie die naar school kon. Voor de andere kinderen was geen geld of geen mogelijkheid omdat ze op dat moment van hun land waren verdreven. Samir was een jongen met dromen, net zoals iedere jongen van vijftien. Na de middelbare school wilde hij gaan studeren, politicus worden of zelfs President zodat hij het land kon veranderen, maar nog belangrijker, hij wilde voor zijn ouders en familie kunnen zorgen. Ook was Samir een slimme, pientere en vrolijke jongen die graag naar school ging. Zijn lievelingsvakken waren Engels en wiskunde, hij zong graag en eenmaal thuis speelde hij het liefst een potje voetbal.

Op de dag dat het mis ging, en de dromen van Samir en zijn familie in duigen vielen, was het Samir die belde om te laten weten dat het mis ging. Helaas was het toen al te laat en de politie en de regering deden niets anders dan afwachten. Ironisch is het als zijn moeder verteld dat Samir juist graag bij dezelfde politie had willen gaan werken.

Ondertussen is de familie gevlucht, ze zijn niet langer veilig, en hebben ze de grond waar Manuel juist zo hard voor streed achter moeten laten. Maar hoewel het leven nooit meer hetzelfde zal zijn, moeten we (en dan vooral de familie van Manuel en Samir) door met ons leven. Wij als JyP kunnen deze mensen alleen maar begeleiden en dat is juist ons werk: Er zijn om de mensen bij te staan, te steunen en te begeleiden in het proces dat ‘weerstand bieden tegen een werkelijkheid die geen werkelijkheid zou mogen zijn’ heet.

Het zijn een emotionele anderhalf uur van verdriet, begrip en medeleven die wordt afgesloten met een grote knuffelronde waarbij iedereen elkaar bemoedigend een knuffel mag geven. Het gevoel: Intens verdriet, maar ook steun en kracht. Steun aan elkaar en kracht om door te gaan, door te gaan met het werk dat we doen midden in deze realiteit die eigenlijk geen realiteit zou mogen zijn.