donderdag 16 februari 2012

Santa Marta: vakantie, de Tairona en Simon Bolivar



Samen met PV vloog ik drie weken geleden naar Santa Marta. Volgens veel Colombianen dé plek van Colombia waar je heen moét!  Omdat het zooooo mooi is!! Nou is Santa Marta zelf niet zo heel erg spannend. Ook al is het een leuke Caribische stad, die net niet te groot en net niet te klein is. Hierdoor is het centrum, met als uitgangspunt de boulevard, overzichtelijk en makkelijk te bewandelen is. Kun je er heerlijk eten en drinken in leuke, hippe en aparte tentjes (ik heb er voor het eerst in Colombia echt (maar dan ook echt) lekker gegeten. En hebben PV en ik er ons dan ook prima vermaakt, ook al is het overdag net iets te warm (vooral als je NL en Bogota gewend bent).

Maar Santa Marta is ook nog maar een tipje van de sluier want op maar een paar kilometer buiten de stad begint het nationaal park ‘Tayrona’. Dat dit een nationaal park is geworden is goed te begrijpen want het is echt prachtig! Aan de oostkant regenwoud tot aan de kust (de bomen hangen zo goed als over de rotsen in de zee. De rotsten worden onderbroken door idyllische strandjes (ook al is zwemmen op de meeste plekken te gevaarlijk). En aan de westkant ook begroeiing maar door meer droogte geen regenwoud achtige taferelen, maar wel de mooie stranden. En dat allemaal in een park met een lengte van ongeveer 40 kilometer.

Vroeger woonden hier de ‘Tairona’, vooral bekend om de prachtige gouden sieraden die ze maakten (nu te bezichtigen in het goud museum in Bogota of ‘terug te vinden’ in de goudstaven die in zoveel landen zwaarbewaakt ergens in een kluis liggen). De Tairona waren één van de volken die hier woonden voordat de Spanjaarden het continent ontdekten. ‘Helaas’ voor de Tairona was één van hun tradities het begraven van hun doden tezamen met al hun bezittingen, met als resultaat dat er een ware goudkoorts/jacht op hun graven ontstond. Nu zoveel jaren later, zijn de meeste graven geplunderd en zijn de Tairona die dit alles overleefd hebben verder landinwaarts, richting de Sierra Nevada (het gebergte achter wat nu het Tayrona park heet) getrokken. En officieel is dit nu ‘hun’ leefgebied.

Maar toen afgelopen jaar het idee ontstond om in het park een zeven sterren hotel te bouwen (dacht dat het maar tot vijf sterren ging maar die laatste twee zullen het wel ecologisch maken ofzo), heeft de regering zich netjes aan de regels gehouden. Dat wil zeggen, voor ieder project in een gebied wat ‘officieel’ aan de inheemse bevolking toebehoort, dient de overheid hen te raadplegen. En indien ze niet instemmen, mag het project ‘officieel’ niet doorgaan. In veel gevallen heeft de Colombiaanse regering  kortgezegd, lak aan deze regel (omliggende landen gaan trouwens ook niet zo strikt met deze regel om, hoewel ze het verdrag dat deze regel vastlegt wel getekend hebben…..) maar na raadpleging, waarbij de inheemse bevolking het project heeft afgekeurd,  is het zeven sterren hotel project  tot ieders verbazing afgeblazen. Een grote stap voorwaarts want meestal wordt de raadpleging of ‘vergeten’ of gewoon in de wind geslagen.

Maar Santa Marta heeft meer, want hoewel het leuke stadje wordt overschaduwd door het mooie, toeristische en grotere Cartagena, is Santa Marta wel de stad waar Zuid-Amerika’s grootste held is gestorven. Namelijk: Simon Bovilar. Bijna iedere hoofdstad in Zuid-Amerika heeft wel een plein dat ‘Plaza Bolivar’ heet (meestal het belangrijkste plein in de stad), zijn er weet ik hoeveel standbeelden van hem en heeft het land Bolivia haar naam te danken aan de man die dit halve continent onafhankelijk heeft gemaakt. Want zowel Panama, Colombia, Venezuela, Ecuador, Peru als Bolivia hebben hun onafhankelijkheid aan hem te danken. Simon Bolivar was en is een belangrijke naam in de geschiedenis van dit continent en vele huidige leiders refereren nog maar al te graag naar hem en naar de ideeën en waar hij voor stond.

Voor veel Zuid-Amerikanen staat Simon Bolivar dus symbool voor onafhankelijkheid en vrijheid. En dat brengt mij terug bij de Tairona en de vele andere inheemse stammen die hier nog steeds in Colombia (of beter gezegd in heel Zuid-Amerika)  wonen.

Hoeveel ‘indianen’ er vandaag de dag precies in Colombia wonen is niet helemaal duidelijk maar het gaat om 1 tot 3% van de bevolking wat sowieso meer dan 1 miljoen mensen zijn (en dan heb ik het alleen nog maar over Colombia). Meer dan 1 miljoen mensen die ondanks alles (en met alles bedoel ik de Spaanse verovering van toen en het kapitalisme van nu) vast willen blijven houden aan hun tradities, geloof en manier van leven. Beetje bij beetje krijgen ze de erkenning waar ze recht op hebben (zei wonen hier ten slotte toch het langst) maar tegelijkertijd blijven ze het doelwit van discriminatie en worden hun grondgebied, hun geloof en rituelen nog veel te weinig gerespecteerd. Officieel  hebben ze recht op consultatie of raadpleging als er weer een leuk project is bedacht, of beter gezegd als men in het gebied waar ze wonen iets wil planten, aanleggen of juist uit de grond wil halen, maar helaas zijn er wel meer rechten in dit land die niet of nauwelijks worden nageleefd. En dus komt het er in de praktijk op neer dat deze mensen sterk afhankelijk blijven van wat de overheid en de grote bedrijven met hun grondgebied willen.

En dan vraag ik me af wat Simon Bolivar en zijn onafhankelijkheid voor hen betekent? Want voor hen is er in principe niet zoveel veranderd. Waren eerst de Spanjaarden de baas, nu waren/zijn dat de elite en de rijken, ofwel de afstammelingen van Spanjaarden. Want na meer dan 200 jaar onafhankelijkheid zijn zei nog steeds niet vrij en nog steeds afhankelijk van de overheid, grote bedrijven en eenieder die het gemunt heeft op de rijke en/of vruchtbare grond waar ze leven. En, mocht je denken dat de ‘goudkoorts’ van toen voorbij is, niets is minder waar. Misschien plundert men geen oude graven meer (te meer ook omdat deze al allemaal geplunderd zijn) maar door de almaar stijgende goudprijs (veroorzaakt door de crisis in Europa en de VS) worden er overal in het land weer goudmijnen geopend, veelal in gebieden die officieel aan de inheemse bevolking toebehoren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten