Aarde

Afgelopen week was ik getuige van wat de jaarlijkse vergadering van mijn werk is. Eén keer per jaar komt de gehele organisatie bij elkaar en wordt er een week vergaderd, vergaderd en nog eens vergaderd. Het moment om alle neuzen weer dezelfde kant op te krijgen en voor mij hét moment om de echte dynamiek van de organisatie wat beter te leren kennen. En ik zal er niet teveel over uitweiden, maar ik heb een hoop geleerd. Ook al kon je me aan het einde van iedere dag (de hele dag alleen maar luisteren en dan vaak door tot een uurtje of zeven ’s avonds) echt opvegen.

Waar ik wel verder over wil uitweiden is een project dat ik vorige week heb leren kennen.

De grondslag van het al jaren durende conflict ligt in het land, de grond. Vruchtbaar land, land met grondstoffen of gewoon een strategisch gebied. Voor iedereen heeft het land een andere betekenis, voor de inheemse bevolking is de aarde iets heiligs, iets wat je moet respecteren; voor de Afro-Colombianen betekent het land hun wortels. Zich één voelen met de aarde waar ze uit voortkomen, die ze bewerken en hun voedt en waar ze ook weer tot zullen terugkeren; voor de ‘Campesinos’ (boeren) betekend het hun leven en hun bron van inkomsten; en voor veel bedrijven betekend het geld, geld en nog meer geld.

De reden dat er in dit land zoveel mensen ontheemd zijn, komt voor een groot deel door het conflict over het land. Het land en de aarde die zo belangrijk voor ze was moesten ze achterlaten en velen kwamen terecht in de grote steden. De plek waar het begrip ‘natuur’ en ‘aarde’ een hele andere betekenis kregen en de mens steeds verder van deze ‘natuur’ en ‘aarde’ af komt te staan.

En juist daarom was ik zo enorm enthousiast over het project ‘huertas urbanas’, oftewel ‘stads tuintjes’. Ergens in een van de volkswijken in het zuiden van de stad, is een organisatie die ik onlangs heb leren kennen een project gestart waarbij mensen een tuintje beginnen op hun dakterras. Het idee: bakken, potten en nog meer bakken met allerlei kruiden en planten. Van pepermunt en brandnetels voor de thee tot ‘zoete komkommer/courgette’ (of zoiets), aardappels en tomaten. Men heeft een eigen compostsysteem ontwikkeld (met wormen uit Europa…. Haha want die kunnen beter tegen warmte en kou dan de Colombiaanse wormen) en zo krijgt men het voor elkaar om op het dakterras van alles en nog wat te verbouwen.

Met trots werd ik door één van de eigenaren van zo’n ‘huerta urbana’ rondgeleid, alle kruiden werden benoemd, ik moest alles ruiken/proeven en als klapper op de vuurpijl had hij ook rabarber (zaden geïmporteerd uit Europa, want de plant bestaat hier in principe niet) waar hij net compote van had gemaakt (ik heb zijn halve voorraad opgegeten..... sorry….. maar echt het was heerlijk!! en het was ook niet zijn halve voorraad J).

Natuurlijk is het ten eerste de trots waarmee deze meneer zijn ‘tuintje’ liet zien, hetgeen een glimlach op mijn gezicht toverde. Ten tweede is het de setting, een volkswijk die in de jaren 70/80 uit de grond is gestampt, waar alle huizen dezelfde afmeting hebben (hoeveel verdiepingen mag je vervolgens zelf weten) en waar de mensen hard moeten werken voor hun brood. En tot slot, gewoon het idee, de filosofie en de psychologie er achter. In de afgelopen 20/30 jaar zijn er zoveel mensen (gedwongen) van het platteland naar de stad getrokken. De stad waar niet langer het eigen land, het land dat juist zo belangrijk was, bewerkt kan worden. Juist met dit idee wordt het ‘land’, het zelf produceren, het zelf verbouwen en de ‘natuur’ toch een beetje terug gegeven aan de mensen.

Een ander belangrijk aspect is wat dit proces kan doen of doet met de eigenwaarde van een mens. Zelf iets verbouwen, voedsel onafhankelijkheid (ook al kun je er niet geheel van leven), gewoon het idee iets te bereiden en te eten wat je zelf hebt gezaaid, verzorgd en geoogst. En dat gewoon boven op je dak midden in de stad. Het geeft een stukje onafhankelijkheid nadat je zo afhankelijk bent geweest van anderen die zo hebben gevochten om het land waar je woonde.

Het is natuurlijk een klein project, van niet al teveel mensen, maar het is en prachtig initiatief om de aarde van het land mee te nemen naar de stad waar deze aarde met de juiste zorg weer een stukje natuur wordt te midden van de bakstenen, het asfalt, de vervuiling en het drukke stadsleven.

(Aankomende week ruil ik, samen met PV, ook even het stadsleven in voor meer natuur en wel aan de noordkust van dit moeilijke maar ook prachtige land. Tijdens deze twee weken vakantie ga ik ‘offline’ dus mijn volgende stukje zal over drie weken zijn)