‘The privilege of denying reality’

Enige tijd geleden rade iemand me aan om de documentaire te bekijken die Al Jazeera over Marmato heeft gemaakt. Marmato is een klein stadje, dorpje eerder, in Colombia waar men al eeuwen lang leeft van het delven van goud. Marmato is dan ook gebouwd op een berg die ‘vol’ zit met dit edele metaal waar wij als mens al zoveel eeuwen helemaal verzot op zijn.
De crisis van de afgelopen jaren heeft de goudprijs zo enorm doen stijgen dat de run op goud niet langer een ‘hobby’ is maar weer big business is. Het ‘toeval’ wil natuurlijk dat Colombia bergen goud in de grond heeft zitten, of beter gezegd, bergen met goud in de grond. Zonde om dat allemaal onbenut te laten en dus worden de licenties om dit goud uit de grond te halen verkocht aan de hoogste bieder. De licentie voor de berg waar Marmato op ligt is verkocht aan een Canadese multinational. En hun plan is om de berg gewoon af te graven (ja waarom moeilijk doen met mijnen en zo als je de berg ook gewoon in zijn geheel af kunt graven), klein probleempje zijn alleen de mensen die in Marmato op de berg wonen.

Ik raad zeker aan de documentaire te kijken (hij heet ‘Colombia’s gold rush’), dus zal er verder niet teveel over verklappen, maar interessant onderdeel is zeker het interview met een vertegenwoordiger van het Canadese bedrijf. Hij zegt namelijk letterlijk dat de mensen die daar nu wonen weg moeten en dat hun vertrek slechts een kwestie van geld is…..

En gelijk heeft hij, want met geld kun je in deze wereld inderdaad (bijna) alles kopen.

De documentaire van Al Jazeera behoort tot de serie ‘Fault Lines’, ofwel ‘breuklijnen’  die door deze wereld of door de verschillende maatschappijen lopen. En dus kon ik het niet laten om er nog een paar te kijken (Ze duren trouwens ongeveer 25 minuten dus prima voor tijdens een lunchpauze, ook al krijg je bij sommige denk ik geen hap meer door je keel). Een scala aan onderwerpen passeert de revue, ik heb ze natuurlijk nog niet allemaal gezien maar ‘The top 1%’ over de verdeling van welvaart in Amerika en ‘Horn of Africa Crisis: Somalia’s Famine’ over de hongersnood van afgelopen jaar maakten zeker indruk. Het was deze laatste, over de honger in Somalia, die afsloot met een interview waarin de geïnterviewde een interessante zin liet vallen. Hij had het namelijk over ‘the privilege of denying reality’.

Dit ‘privilege om de realiteit te ontkennen’ vond ik persoonlijk een interessant gegeven en tegelijk een schot in de roos wanneer men zich na het kijken van deze documentaires afvraagt in wat voor een wereld wij eigenlijk leven. Want dat is wat het is, een privilege, om de realiteit waarin wij leven te kunnen ontkennen.

Waarbij sommigen er bewust voor kiezen en andere niet beter weten. Alhoewel, soms twijfel ik of dat eerste echt mogelijk is, want persoonlijk denk ik (en hoop ik) dat veel mensen gewoon niet beter weten. Hetgeen een hele geruststelling zou zijn want in dat geval zouden de  wantoestanden die deze wereld rijk is in ieder geval niet ‘expres’ de wereld in zijn geholpen (Of dat dan weer perse beter is weet ik niet want juist de dingen die we niet expres doen zijn het moeilijkst af te leren).

Ik kan vele voorbeelden bedenken waarbij mensen ‘gewoon niet beter weten’ maar een leuke vind ik wel het luisteren naar wat de gemiddelde Republikein in Amerika te zeggen heeft. Ik begrijp daar meestal namelijk echt helemaal niks van. Sterker nog ik denk dat ik de redeneringen van de politicus met het Noorse kapsel (zoals Youp van ‘t Hek hem noemt) meestal nog beter begrijp en daar heb ik over het algemeen al grote moeite mee. Wat ik eigenlijk wil zeggen is dat wat voor mij als klinkklare onzin klinkt voor andere niet alleen een overtuiging is maar vaak ook gewoon de waarheid is. Niet zozeer omdat ze onze wereld ‘om zeep willen helpen’ maar eerder omdat ze echt niet beter weten en dit de werkelijkheid en realiteit is waarin ze leven.

En dat brengt me weer terug naar de realiteit waar ik in leef, of beter gezegd de realiteit waar Colombia in leeft (want mijn realiteit heeft door mijn geboorteland, opvoeding en onderwijs helemaal niks te maken met de echte realiteit hier in Colombia).

Want juist hier heb ik me al vaker afgevraagd of de dingen zoals ze zijn voortkomen uit een ‘slecht geweten’ of uit een ‘niet beter weten’? In sommige gevallen hoop ik het eerste, of men is toch echt een tikje dom, blind of doof. En in sommige gevallen hoop ik het tweede, want zó slecht kunnen mensen toch niet écht zijn?
Echt weten doe ik het niet en het antwoord zal de dingen ook niet veranderen. Het is slechts een vraag die voorkomt uit een aangeboren nieuwsgierigheid en een later aangeleerde begeerte om de dingen om me heen te willen begrijpen. Ook al weet ik dat dit begrijpen in veel gevallen onmogelijk gaat zijn. En misschien is dat het juist ook wel, het niet kunnen begrijpen. Omdat we de realiteit niet kunnen begrijpen, niet kunnen bevatten, niet kunnen omvatten en al helemaal niet kunnen veranderen. Ontkennen we daarom maar de realiteit waarin we leven. Een privilege, want leef je midden in deze realiteit of is de realiteit je leven dan valt deze helaas en niet te begrijpen maar ook niet te ontkennen.